Chương 11 - Mắt Âm 8: Bản Trùng Tang

- Nhưng cháu lo nếu để ông chôn ở đây sẽ có chuyện không may xảy ra lúc ấy hối cũng không kịp

Chú Khải nhìn tôi ngạc nhiên lắm rồi chú mới hỏi:

- Sao chỉ có mấy năm cháu lại hiểu về chuyện cúng bái đến như vậy
Tôi không vội đáp mà uống một ngụm nước chè, sau đó mới đáp:

- Cháu theo bác Thành về Thanh Hoá học nghề chú ạ, bác ấy giờ đã nghỉ rồi nhưng cháu lại nối nghiệp. Nếu bác đã nhất quyết không mang ông vào sâu trong núi chôn thì để cháu cố hết sức giúp bác xem sao

Nói rồi đã đến giờ đẹp để cử hành tang lễ, tiếng kèn tiếng chiêng báo hiệu giơ đẹp đã đến. Tôi bước vào chú Khải tiến lại nói với tôi,

- bây giờ mo rạng ốm chưa thể dậy được, nếu cháu đã học phép mo của Thành rồi. Thì xin cháu làm lễ giúp chú để ông đi được mát mẻ

Nói rồi chú Khải nhìn tôi nói rất chân thành tôi đáp:

- Như vậy có được không chú, cháu sợ cháu ít tuổi lại không phải mo của bản mình sợ mọi người không chịu
Nói rồi chú Khải tiếp:

- Không lo chú đã có bàn bạc với các già và anh em trong họ rồi, bây giờ cũng không có ai làm người dẫn đầu. Cháu giúp chú cũng không sao
Nói xong tôi bảo thằng Sáng lấy lá cờ tang cầm trên tay, mười tám thanh niên khoẻ mạnh đi đằng trước mỗi người cầm một cây gậy giả làm quan quân dẫn đầu. Đội chiêng đội trống đi trước đánh lên ba hồi, Tôi mặc áo chàm tay cầm một lá cờ tang nữa cùng thắng Sáng đi đến đâu thì múa cờ đến đó để đuổi hết ma quỷ tạp nham bên đường dạt đi. Mười tám người kia giả làm lính để bảo cho quan tuần âm phủ biết, người nhà này đã được quan quân trên toà Nam Tào bảo vệ không cho quan quân dưới âm phủ lên hoá trùng bắt người. Cái quan tài được khiêng ra tôi ở trong nhà đập vỡ một cái ấm nước vỡ đánh choang. Con cháu bê áo quan ra những người ruột thịt quỳ thành một hàng dài để áo quan chui qua đầu đi ra cổng. Trên nắp quan thắp một ngọn đèn dầu, vừa đưa ma ra đến đường cái to thì trời bỗng nhiên chuyển mây thành màu đen kịt. Mọi người ngơ ngác có ý sợ tôi nói:

- Mọi người đừng sợ giữ nguyên vị trí,
Ngọn đèn dầu trên nắp áo quan yếu dần rồi như sắp tắt tôi đọc thần trú quát to lên:

Đèn kia dẫn lối tỏ bốn phương
Đuổi hết ma quỷ ở trên đường
Đưa người về nơi yên giấc ngủ
Đừng có vất vưởng trốn âm dương

Sáng lên sáng lên

Bầu trời như có nhật thực đen kịt không thấy ánh nắng, Giữa mười hai giờ trưa đúng ra dương khí phải mạnh, mà từ đâu gió lạnh thổi tới làm cát bụi khiến người đưa đi không sao mở được mắt ra. Ngọn đèn tắt rồi sáng lên liên tục, tôi toát hết mồ hồi tay chỉ vào ngọn đèn như muốn nó không được tắt. Phép tôi còn chưa được linh ứng hay sao, con chó âm tôi đem theo sủa liên hồi cứ nhắm vào cái quan tài mà cắn. Tôi nói:

- Mọi người phải đi ngay không được chậm trễ có kẻ muốn ngăn đoàn đưa ma mau mau kẻo lỡ giờ đẹp. Sang cũng tao lên phía trước mùa cờ tang

Nói rồi tôi giữ cho cái đèn dầu không tắt xong thì nhảy lên trước, một người vừa đi vừa thổi một bài kèn dẫn đường đám táng. Tôi với thằng Sáng thì múa liên hồi lá cờ trên tay quay tít, đánh bạt bọn ma quỷ chết đường chết chợ dạt sang bên. Gió lạnh thổi từ trong núi đất trời vẫn mù mịt như trời đêm, tôi lấy từ trong túi đồ nghề ra một con diều, trong đặt một bấc đèn một chiếu giương. Rồi thả cái diều bay lên trên trời. Bấc đèn cháy phản ánh sáng vào chiếu gương trong gắn trên đó chiếu ánh sáng xuống dưới đất. Một khoảng sáng như mặt trời, đây là phép tạo ra mặt trời giả để tăng thêm dương khí. Ánh sáng từ cái diều chiếu xuống một khoảng tròn bay theo đoàn đưa tang lầm lũi. Năm mâm cỗ được người nhà đem đặt trước mộ. Khi này mọi người mới hạ áo quan xuống tháo kèo cột ra luồn dây trão rồi thả xuống dưới mộ. Một người nhảy xuống theo mở nắp áo quan ra để người chết nhìn con cháu thêm một lần sau cuối. Khi cái áo quan được mở được mở ra, cũng là lúc mọi người đều hốt hoảng. Khi cơ thể ông của thằng Sáng gương mặt đã đen sạm đi, và hình như đã quắt quẹo lại chỉ còn da bọc xương. Hai gò má nhô ra những xương, hóp lại cặp mắt vốn nhắm nay từ bao giờ đã mở trừng trừng nhìn lên trên trời. Tôi thấy có sự lạ bèn bảo người mở áo quan mau lên khỏi hố huyệt còn bản tân tôi thì nhảy xuống. Lấy hai đồng tiền xu cổ đặt vào mí mắt miệng lâm nhâm đọc :

- Hãy yên nghỉ đi đừng mở mắt nhìn đời nữa, nhắm lại
Nói rồi hai đồng tiền cổ đè mí mắt ông cụ cho nhắm lại rồi, ngay lập tức tôi đóng nắp áo quan người nhà lấy dây thừng buộc lại cho thật kĩ. Vì ở đây không có tục cải táng chỉ đào sâu chôn chặt mà thôi nên mộ thường được đặt lên một cái nhà mồ bằng tre giống như nhà sàn. Từng xẻng đất hất xuống dưới hố rơi vào nắp áo quan nghe loạt xoạt. Một hồi sau việc chôn cất đã xong, tôi đóng xung quanh mộ bảy cái cọc gỗ bên trên đặt bảy ngọn nến thành hình sao bắc đẩu. Trên mộ tôi còn trải lên một tấm vải vàng để tăng thêm độ linh ưng nữa. Cúng bái một hồi, mọi người đem cành cây chuẩn bị sẵn rào lại thành hàng rào y hệt như của người sống. Việc này tôi được nghe giải thích là để tránh thù ăn thịt đến đào bới và còn là để ngăn hồn người chết ngoài mộ có thể tìm về nhà trong vòng bốn chín ngày. Vì lúc này cái thang tối hôm qua bị đổ xuống đất vỡ tan. Dân bản quan niệm khi người chết không thể leo thang lên trời với tổ tiên sẽ quay về mộ. Trong vòng bốn mười chín ngày, hồn của họ vẫn còn luyến tiếc vẫn còn chưa thông tuệ nhẽ đời. Nên dễ bị những phần tham sân si, nhưng nuối tiếc giằng xé. Làm cho linh hồn trở nên độc ác và sẽ quay trở lại nhà tìm con cháu đó là vận đen nên phải rào kín lại để hồn của họ ở mộ hết bốn mươi chín ngày. Đến lúc ấy hồn sẽ rũ bỏ hết những gì trần tục nhất trên đời và về với tổ tiên. Tôi không để ý lắm đến quan niệm ấy, vì tôi biết rõ. Hồn của ông cụ không ở trong mộ mà đã bị bọn quan quân dưới âm phủ giữ cả hồn lẫn phách rồi thì dù có rào bằng dây thép gai cũng không ngăn được hồn ông cụ trở về. Tôi dựng đèn sao bắc đẩu chẳng qua là để tránh cái xác bị biến đổi bên dưới mộ thành các loại ma khác mà thôi. Nếu nó đào mồ sống lại để biến thành nhập tràng thì còn nguy hiểm nữa.