Chương 4 - Cây liễu và hồn người chết dại

Nói xong thì trời cũng ngớt mưa, chỉ riêng có ông Long đêm đó ai mời cũng không chịu vào trong nhà. Ông chỉ trải một manh chiếu đã cũ mà nằm dưới mái hiên của căn bếp gối đầu lên cái tay nải mà ngủ. Đám ma cho gì thì ông ăn nấy, ông bảo người học phép phù thuỷ không được phiền đến đời. Để mai sau chết đi không bị trời trị tội. Đêm ấy bà tôi về mở mảnh giấy cùng cái gậy cái nón của ông Long cho khi trước ra đọc. Thì trong ấy nói đại ý rằng, cái nón cùng cái gậy này để bà làm ơn tích đức cho con cháu mai sau. Vì cháu đích tôn của bà tức là tôi, tôi cũng mang một số mệnh trắc trở vì tôi sinh ra thể trạng đã thuần âm. Một việc hết sức trái ngược vì năng lượng âm của tôi rất lớn đủ sức hoà hợp khống chế thậm trí là thu hút ma quỷ đến với mình. Nên bà tôi phải tích đức để mai sau con cháu nhờ vào phần âm đức ấy mà đỡ được phần nào. Bà tôi phải dùng cái nón và cây gậy này để đi thay mặt những nhà không có con trai chỉ sinh toàn con gái để trống gậy thay cho người nhà họ. Vì quan niệm cho rằng bố mẹ mất đi người con trai trong nhà phải đội mũ rơm trống gậy là thể hiện sự kính trọng đối với cha mẹ, cây gậy như lòng cha mẹ nghiêm khắc nhưng là trụ cột với các con. Con chống gậy đưa cha mẹ ra đồng thể hiện lòng tưởng nhớ công ơn của con cái. Cây gậy mà ông ăn mày tên Nhật Long trao cho bà tôi ngày ấy, có hình dạng lạ lắm. Một đầu thì tròn tượng trưng cho trời, một đầu thì vuông tượng trưng cho đất. Ấy là để bà tôi dùng trong mỗi đám tang, hễ cha mất thì chống đầu tròn còn mẹ mất thì trống đầu vuông. Thân là thân cây trúc thẳng mà rất đẹp. Bà tôi xem xong lời dặn của ông Nhật Long, sáng hôm sau. Người nhà đem thân cây chuối bỏ vào trong áo quan, rồi kèn trống cất lên. Bà tôi đội nón trống gậy đi trước dẫn đường. Anh con trai cả thì phải ở nhà không được ra, đây là đám ma giả để lừa trời. Nên bà tôi phải đội nón che mặt đi để mắt người trời soi xuống khỏi thấy được, tóc tai cũng phải quấn gọn lên như đàn ông. Người đưa ma khóc như ri, vì bên trong là thân cây chuối nên đám ma chẳng bị hồn ma vất vưởng bên đường cản trở nữa. Mà băng băng đưa người ra đồng chôn cất rất thuận lợi. Chiếc xe tang cũng chẳng có vấn đề gì, người làng thấy bà tôi giúp nhà bà Đoan chống gậy thay thì có người hỏi ông Long: - Bác cho cháu hỏi thế này là sao ạ Ông Long cười rồi giải thích vì sao bà tôi lại làm thế cho họ nghe, khi ấy họ mới vỡ lẽ ra. Và cũng từ ấy, người làng những nhà nào không có con trai mà bố mẹ mất các cô con gái thường đến mời bà tôi tới giả làm người con trai chống gậy thay. Vì cái nón và cây gậy ấy là đồ phép được ông Long truyền cho chứ không phải tầm thường. Chỉ có một điều lạ là ngôi mộ giả ấy yên ổn được vừa tròn bốn chín ngày, thì có tia sét đánh từ trên trời xuống làm thủng một lỗ to tướng cái mộ bị sét đánh cháy đen kịt. xám xịt cả đật bên trên đổ cả mộ bia vỡ vụn. Con cháu hễ ra đắp lại dựng như cũ thì lại bị sét đánh cho vỡ hết. Sau người ta chán chẳng ai muốn quan tâm đến cái mộ chôn theo cây chuối ấy nữa cả. Ông Long cũng bỏ đi ngao du nơi nào người làng tôi cũng chẳng gặp lại nữa, chỉ biết là từ đó bà tôi thành ra một cái nghề, tiền không lấy nhưng nhận lộc của gia chủ cũng nhiều. Khi mấy bơ gạo, khi con gà chai rượu, ai cho thì để vào nón rồi bà tôi mang về. Có một dạo nhà tôi suốt ngày được ăn thịt gà, với gạo lúc nào cũng đầy chum vì nhiều người biết tiếng ở xa mời bà tôi đến. Chỉ có một điều, sau khi bà Đoan mất. Anh con trai cả vẫn sống ở đất cũ không chuyển đi như lời khuyên của ông ăn mày. Tự nhiên thừa hưởng cả gia tài, sau khi chia chác cho hai đứa em, anh ta vẫn còn thừa kế được đâu mấy chục cây vàng cũng kha khá tiền tích góp của mẹ để lại. Cùng mảnh đất gia tiên, tuy vậy con người ta tích cóp cả đời nhưng tiêu thì mau hết lắm. Tự nhiên chẳng cần làm lại có mớ tiền trong tay, anh con trai bà Đoan. Lao vào cờ bạc gái gú rồi rượu chè, chẳng mấy gia tài đều đã bay sạch, chỉ còn cái xác nhà. Chẳng biết bán cho ai, vì ở làng này người nào cũng biết trong vườn nhà anh có một cái mộ, cái mộ của bà Đoan bị chết vì chó dại. Cho đến năm tôi lên chín lên mười, bà tôi đã đi chống gậy cho vô số người. Bà như một người dẫn đường miệt mài tích đức cho con cháu, không bao giờ đòi hỏi điều gì mang tính hám lợi. Người làng cũng quý bà tôi lắm, họ mang ơn bà thì đúng hơn, khi nhờ bà mà họ làm trọn được cái hiếu nghĩa dù chỉ là mặt thủ tục nghi thức. Nhưng cũng phần nào an ủi được vong linh người đã khuất và đỡ xấu hổ với xóm làng. Ở những vùng quê như làng Đá quê tôi, sự phân biệt trọng nam khinh nữ vẫn còn cổ hủ và mệt mỏi lắm. Nhiều nhà không có con trai đến đám cỗ phải ngồi mâm dưới, cho nên việc không có người chống gậy cho mẹ cha ra đồng cũng làm nhiều người phải suy nghĩ day dứt. Cố kiếm cho bằng được mụn con trai mà không có. Năm đó sau khi tiêu tán hết số tài sản của bà Đoan để lại, anh con trai cả của bà cũng lâm vào cảnh nợ nần trồng chất, ngày nào cũng thấy có người đến đòi nợ ngoài cổng y hệt ngày xưa bà Đoan đến nhà người ta đòi nợ vậy. Ông con tìm mãi không được người mua, thì may phúc sao có một gia đình ở đâu đến đây. Hình như không phải người ở làng này. Nghe nói chú này làm nghề bốc thuốc nam có dẫn theo một đứa con gái độ lên mười hay mười một gì đấy cùng một đứa em trai nhỏ nữa khoảng lên năm. Ba bố con về đây bốc thuốc chữa bệnh, còn người mẹ thì không thấy đi cùng. Chú này tên là Bá, tuổi chỉ ngang với bố tôi, bán thuốc ở trong chợ ba tổng được một năm toàn phải đi thuê nhà. Nghe tin có người muốn bán đất bán nhà mà giá lại rẻ, nên chú Bá tìm tới hỏi mua để có chỗ che mưa che nắng cho các con yên tâm học hành. Lại tiện việc bán buôn ở trong chợ, dĩ nhiên người đã phải bán nhà đi trả nợ thì giá nào chẳng gật. Cuộc giao dịch nhà đất thời điểm ấy không tính bằng tiền tỉ như bây giờ. Đất quê chỉ vài triệu bạc lúc ấy đã là to, sang tên cho chú Bá xong xuôi hết cả. Thì anh con trai của bà Đoan cũng đi biệt tích, mấy người anh em cũng tứ tán mỗi người mỗi nơi không thấy ai về hương khói. Có người đồn anh ta đi trốn nợ. Việc ấy chẳng ai rõ, nhưng kể từ khi chú Bá dọn về làng tôi ở con gái chú cũng chuyển vào học chung trường với tôi. Nó tên là Hiền, Hiền đi học muộn một năm vì đẻ non nên năm đó đã lên mười một mà mới học có lớp năm giống tôi. Ban đầu mới về đây trẻ con trong xóm không ai chịu chơi cùng vì nhà nó là dân ngụ cư đến đây. Chẳng quen biết ai cũng không có họ hàng thân thích gì, trơ trọi ba con người trong căn nhà cũ đã từng có một thời vàng son giàu nhất nhì cái làng này nay đã đi vào dĩ váng. Con bé Hiền hay dắt thằng em ra vườn lúc này đã mọc lên một cây liễu khá to rợp bóng mát. Nó hay trèo lên ấy ngồi vắt vẻo những buổi trưa hè, thằng em trai thì chơi bên dưới gốc. Chú Bà thấy có cây liễu lạ mọc ở trong vườn thì mấy lần toan chặt nó đi. Nhưng thấy hai đứa con thích ra ấy chơi nên chú đành thôi không chặt nữa dù biết loại cây này không nên trồng ở trong nhà